In het kader van het lopende archeologieproject van stichting Steenovens Klein Hitland, houdt Rob Stolk zaterdagochtend 21 mei een presentatie over de historie van de Nieuwerkerkse Steenovens Klein Htiland en de steenbakkersfamilie Mijnlieff.
Rob Stolk (auteur De Olifant + de dames Bloot en winnaar Cultuurprijs Zuidplas 2021) geeft aan de hand van uitvoerig onderzocht bronmateriaal bezoekers inzicht over hoe de industrie zich langs de Hollandsche IJssel kon ontwikkelen en waardoor deze na vijfhonderd jaar gedoemd was te verdwijnen. Hij heeft onlangs, aan de hand van oude kaarten, ontdekt dat er nog restanten zichtbaar zijn van de een oude steenoven die op Klein Hitland stond voordat de grootste oven werd gebouwd. In september gaan schoolkinderen en vrijwilligers onder leiding van een archeoloog in de linker turfschuur graven om te zien of daar meer van te achterhalen is.
Impact van ijsselsteen
De impact van de ijsselsteenindustrie op de ontwikkeling van Nederland als handelsnatie was groter dan men zich realiseert. Bij gebrek aan natuursteen werd baksteen gebruikt voor de infrastructuur. Denk aan bruggen, wegen, sluizen, kades, waardoor transport over land mogelijk was. Om stadsbranden tegen te gaan werden woningen, kerken en kloosters van ijsselsteen opgetrokken. Ook verdedigingswerken en kastelen konden niet zonder dit bouwmateriaal. Dankzij de ijsselsteen konden Rotterdam en Gouda zich duurzaam ontwikkelen tot belangrijke handelssteden. En doordat de bakklei in de vaargeul werd gewonnen, bleef de rivier op diepte voor de scheepvaart die ‘achter de duinen’ voer tussen de Drechtsteden en de Zuiderzee. De Stad Gouda die dit jaar 750 jaar bestaat en controle had over dit gebied, vervulde een sleutelrol in deze vaarverbinding.
Vijfhonderd jaar
De ijsselsteeentje werden gedurende een half millennium lang gebakken in veertig steenfabrieken die langs de IJssel. Dit ging aanvankelijk met menskracht. Hele gezinnen met kleine kinderen en zwangere vrouwen werden hierbij niet ontzien. Later kwamen er stoommachines die het proces lichter maakten, vooral voor de mannen.
Internationale verbanden
De impact van de markante steentjes is niet slechts regionaal, maar zelfs mondiaal. We vinden ze namelijk over de hele wereld terug. In bouwwerken, forten, huizen, maar ook in waterputten en indigobakken. Van de walvisvaartnederzetting Smeerenburg op Spitsbergen tot in de tropische handelsposten en koloniën van de Lage Landen werden de steentjes toegepast, temeer daar ze door hun kwaliteiten uitstekend geschikt waren als ballast voor de handelsschepen. Dat maakt tot de dag van vandaag dat de Hollandsche IJsselregio een binding hebben met erfgoedlocaties over de hele wereld.
Wie is Rob Stolk?
Rob Stolk heeft zich ingezet voor de realisatie van Leefgoed de Olifant op Ver Hitland, waar rond Rijksmonument Steenoven De Olifant een prachtig oord werd gereëerd. Nu helpt hij Stichting Steenovens Klein Hitland om van het laatste ovencomplex op Klein Htiland een plek te maken waar bezoekers kunnen ervaren wat zich daar tot de sluiting in 1964 heeft afgespeeld. De laatste 250 jaar stond de markante familie Mijnlieff daar aan het roer. Stolk doet bovendien zijn best om de Hollandsche IJsselregio aantrekkelijker te maken om de vrijetijdseconomie te versterken.
De presentatie op zaterdag 21 mei, die vergezeld gaat van veel boeiend beeldmateriaal is in de linker turfschuur op Klein Hitland. Aanvang 11.00 uur. De inloop is vanaf 10.45 uur. Toegang is gratis. Aanmelden kan via www.steenplaatsen.nl/aanmelden
