Deze weken worden in de gemeenteraad en de Provinciale Staten de jaarrekeningen van gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Een van deze regelingen is de RZG Grondbank, een organisatie die een deel van de gronden van de Zuidplaspolder in bezit heeft en deze wil gaan verkopen aan de gemeente Zuidplas.
Dat is in 2021 vastgelegd in de bestuursovereenkomst Middengebied. Maar wat als het plan niet door gaat? Buiten dat de gemeente Zuidplas fors gezichtsverlies gaat lijden en waarschijnlijk ook veel grond moet gaan afschrijven, gaan ook de deelnemers van de grondbank een groot verlies lijden. In de gemeenteraadsstukken van Rotterdam acht die stad deze kans nu op 10% en wordt er bij het meest negatieve scenario een verlies geschat van 28 miljoen voor deze stad, aldus het raadsvoorstel:
De afwikkeling van de Grondbank staat in sterke relatie tot het onherroepelijk worden van de bestemmingen wonen en werken in het Middengebied. Indien deze bestemmingen niet onherroepelijk wordt, gaat de verkoop van de gronden aan de gemeente Zuidplas niet door. In dat geval zijn de gronden van de Grondbank niet meer waard dan de ‘agrarische’ waarde. In een dergelijke extreme situatie zal het totale verlies voor de Grondbank tussen de € 60 en € 70 mln. kunnen bedragen. In een dusdanig scenario, bij het beperkt of het geheel ontbreken van ontwikkelingsinitiatieven, zal dit bedrag (grotendeels) afgeboekt dienen te worden. De deelnemers dienen dan het tekort op de balans aan te zuiveren. Voor Rotterdam zou dit worst case scenario maximaal € 28 mln. kosten. De toegenomen discussie op nationaal niveau over de mate waarin bodem en water sturend moeten zijn bij gebiedsontwikkelingen kunnen de uitvoering van het project beïnvloeden. Het risico (voor Rotterdam) is voor een bedrag van € 2,8 mln. (kans van 10%) opgenomen in de benodigde weerstandscapaciteit.
Met dat bedrag is het, met de bekende eigendomsverhoudingen in de grondbank, makkelijk om een rekensom te maken. Zowel Rotterdam als Provincie Zuid-Holland is verantwoordelijk voor 40% van de grondbank, Zuidplas 9%, Gouda 6% en Waddinxveen 5%. Het verlies zal dan door de gemeenten moeten worden genomen en elke gemeente mag de onderstaande bedragen lappen.
Het gaat dan om een afschrijving van 80% van de waarde (boekwaarde grondbank gronden is ongeveer 95 miljoen, eerder uitgezocht door Follow the Money). Door de grote onzekerheid van de cijfers is het nu nog niet mogelijk om het verlies van Zuidplas te berekenen wanneer het plan niet doorgaat. Het bezit aan gronden door de gemeente wordt nog geheim gehouden, maar het gaat om tientallen miljoenen euro. Naast de grondbank heeft ook de commerciële grondbank GOM Zuidplaspolder (een verzameling van projectontwikkelaars) gronden in bezit.
Een van de pijlers waar het bestuursakkoord op leunt, is het mobiliteitsakkoord en dat moet deze zomer worden getekend door provincie, Rotterdam, Gouda en Zuidplas. In hoeverre men daar al uit is, is niet bekend. Mocht men er niet uitkomen, dan vervalt het bestuursakkoord.
