Op woensdagavond 20 september werd er door wethouder Schuurman een presentatie gegeven over het proces van de komende bezuinigingen. In de zomer is er door de gemeente hard gewerkt aan een plan om de komende tekorten terug te brengen. Hoewel veel van deze kortingen komen door externe factoren, zal de bittere pil door de inwoners geslikt worden.
In een korte presentatie liet wethouder Schuurman weten dat het tekort over 2024 8,2 miljoen is geworden en dat dit door 2 fases bezuinigingen en een OZB verhoging teruggebracht gaat worden naar een sluitende begroting. De eerste fase zal voor de inwoner nog niet zo’n probleem zijn en heeft veel uit de techniek en capaciteit, uit de najaarsnota en vanuit de begroting. Volgens Schuurman heeft dit weinig maatschappelijk effect.
De tweede fase is wel een zure appel worden, hierbij zal de gemeente haar inkomsten verhogen met 2,3 miljoen euro. Uit de discussie die ontstond bleek vooral dat dit door verhoging van de OZB zal gaan plaatsvinden. Het effect hiervan komt op begrotingsjaar 2024 en heeft impact op de doelstellingen en inspanningen. Volgens de presentatie is er sprake van impact op het maatschappelijke effect algemeen. Wat er aan maatregelen genomen worden (die in totaal 5,9 miljoen moeten opleveren) is nog niet bekend gemaakt.
Maatschappelijk effect
In 2021 was er een herstelplan waarbij er diverse maatregelen werden genomen om de begroting structureel te verlagen. Uiteindelijk bleek dit niet nodig en heeft Zuidplas verzuimd om dit door te voeren. Maar waar in 2021 het herstelplan opliep tot 2,4 miljoen is nu ruim het dubbele nodig. Een aantal voorstellen zijn nu al ingevoerd en lijkt het vet uit de begroting gehaald. Bezuinigen op personeel lijkt dan de meest voor de hand liggende oplossingen maar juist daar ligt al een probleem, er zijn te weinig mensen. Deze worden waarschijnlijk ook te veel opgeslokt voor het project ‘vijfde dorp’.
In totaal worden er per jaar 3,4 miljoen euro aan diverse subsidies verstrekt. Een aantal zijn wettelijke taken en overige subsidies zijn zaken die het wonen in Zuidplas leuk houden. Daarin kan gekeken worden of Zuidplas nog wel 2 zwembaden wil houden, of er sprake is van nog subsidiëren van de muziekschool of sluiten van een bibliotheekvestiging. Bijdragen voor het Oogstfeest of voor de 4-mei herdenking schrappen kan geld opleveren maar in hoeverre is dit wenselijk. Bepaalde subsidies zijn opgezet om mensen aan de onderkant van de samenleving weer hun leven in goede banen te laten leiden of te steunen, wat gaat er gebeuren als deze subsidies daar niet meer voor worden gebruikt. De samenleving gaat deze bezuinigingen op wat voor manier dan ook hard voelen.
Openbare ruimte
Maar de vraag is waar komt dan deze bedragen vandaan om uiteindelijk het huishoudboekje weer kloppend te krijgen? Een aantal taken moet een gemeente bij de wet uitvoeren zoals jeugdzorg, verlenen uitkeringen, onderwijshuisvesting en WMO. Gezocht moet worden in vooral de uitgaven die wel beïnvloedbaar zijn.
Neem hierbij het onderhoud van de openbare ruimte. Nu wordt het meeste in Zuidplas op niveau gemiddeld uitgevoerd, als de gemeente besluit dit te versoberen kan hier enkele miljoenen van de 23 miljoen wel gevonden worden maar het gevolg is enorm. Verloedering van de openbare ruimte en hogere kosten als het vervangen moet worden zijn het gevolg. Daarnaast moeten bepaalde projecten dan uitgesteld of geschrapt worden zoals bestratingsprojecten.
Hogere OZB
In de presentatie liet wethouder Schuurman weten ook de lasten te verhogen en tijdens de discussie bleek dat de OZB hierdoor een stuk duurder zal gaan uitvallen in Zuidplas. Uiteindelijk komt maar een kwart van de inkomsten van Zuidplas vanuit de belastingen en mogen rioolrechten en afvalstoffenheffing niet voor het vullen van de schatkist van Zuidplas worden gebruikt. Maar een OZB verhoging van 20% wordt niet uitgesloten en daar zal de politiek weer een mening over hebben.
Het proces
De aankomende weken zal pas gaan blijken welke maatregelen er komen en zal het college van B&W dit aan de gemeenteraad laten weten. Die gaan hier uitgebreid bij de begrotingsbehandeling mee aan de slag. De politiek is aan zet maar de mogelijkheden zijn klein en een sluitende begroting is verplicht door de provincie, anders mag de provincie Zuidplas als een artikel 12 gemeente gaan behandelen en moet elke euro die uitgegeven gaat worden, wachten op toestemming van het provinciehuis.
Begin oktober neemt het college van B&W een besluit over de begroting en welke maatregelen gaan volgen. De gemeenteraad gaat hierna de mogelijkheid tot het stellen van technische vragen krijgen. Dinsdag 7 november staat het bezuinigingsplan, een eventuele OZB verhoging en de begroting op de agenda van een marathonvergadering die al om 1400 uur zal starten.
Hoop in de septembercirculaire?
Enige hoop is de uitkomst van de septembercirculaire. Een mooie naam voor een bijna onleesbaar document waarin de Rijksoverheid 3x per jaar opsomt welke bijdragen de gemeente krijgt vanuit het gemeentefonds. Na de grote meicirculaire, waarin de belangrijkste besluiten van de Tweede Kamer worden verwerkt, komen er in september en december altijd aanpassingen op het bedrag
De september circulaire lijkt een aanpassing te hebben die positiever lijkt uit te pakken voor Zuidplas met ruim 2 miljoen meer uit Den Haag. Maar omdat het nog een algemene berekening is en niet alle gemeentelijke parameters zijn ingevoerd moet hierover met de grootste voorzichtigheid over worden gesproken. Maar als het lichtpuntje klopt kan het wel eens zijn dat bijvoorbeeld de Bibliotheek open blijft en de OZB iets minder hoog uitvalt. Dat zal moeten blijken uit de verdere doorrekeningen.
