De gemeente Zuidplas heeft de Grondbank verzocht om voorlopig slechts 30% van de gronden te hoeven afnemen. De afspraak was dat Zuidplas nu alle gronden al zou kopen. Die gronden zijn nodig voor de ontwikkeling van het vijfde dorp (Middengebied). De stand van zaken van het Middengebied staat voor aankomende dinsdag 10 oktober op de agenda van de gemeenteraad. Opvallend is dat deze informatie niet lijkt te zijn toegevoegd aan de raadstukken hierover. Het is begin september wel al gepubliceerd bij de ingekomen stukken in de vorm van een brief van de Grondbank aan haar leden.
“Door de sterk gewijzigde economische omstandigheden komt de gemeente Zuidplas tot de conclusie dat het vaststellen van een integrale grondexploitatie voor de gehele ontwikkeling, en daarmee de middelen te hebben om in een transactie de volledige positie van de Grondbank over te nemen, onverantwoord is” valt terug te lezen in een brief die het bestuur van de Grondbank heeft gestuurd aan de deelnemende organisaties. Zuidplas heeft in 2021 een contract getekend om alle gronden per 15 juli 2023 over te nemen. In de koopovereenkomst is de mogelijkheid tot verlenging van deze termijn opgenomen tot en met 31 december 2023. Zuidplas heeft hier gebruik van gemaakt.
Het bestuur van de Grondbank laat weten dat Zuidplas alleen de uitname van deelproject Grondexploitatie Fase 1a wil uitnemen, wat staat voor 30% voor de gronden. Maar het kan ook zijn dat de Grondbank kiest voor een volledige uitname, waarbij de financiele situatie van Zuidplas erg onder druk kan komen te staan. De andere leden van de Grondbank zijn Provincie Zuid-Holland (40% eigenaar), Gemeenten Rotterdam (40% eigenaar), Gouda (6% eigenaar) en Waddinxveen (5% eigenaar). De gemeente Zuidplas is voor 9% eigenaar maar levert wel de voorzitter voor de Grondbank, wethouder de Haas. In totaal staat er in de begroting van 2024 een totale overdracht van ruim 96 miljoen voor 290 ha grond.
Uit de brief is te lezen dat, zoals Gouwe IJssel Nieuws al eerder schreef, het risico van het niet uitnemen van de gronden bij het niet ontwikkelen ingeschat wordt tussen de € 60 en € 70 miljoen. Hierbij is rekening gehouden met verkoop tegen agrarische waarde (72% lagere waarde) van de gronden. Mocht Zuidplas de 30% uitnemen, dan genereert dit inkomsten voor de Grondbank. Het maximale risico zal daardoor ook afnemen met ongeveer 30%.
De Grondbank gaat nu verder kijken met de gemeente Zuidplas hoe men de koopovereenkomst eventueel kan wijzigen. Daarnaast moet onderzocht worden hoe verder nu te gaan met de Grondbank, nu de opheffingsdatum van 1 januari 2025 in gevaar komt. Daarvoor zijn een vijftal scenario’s mogelijk:
- behoud van de huidige gemeenschappelijke regeling door deze te verlengen;
- het onderbrengen van de gronden in een stichting of andere rechtspersoon die het beheer voert;
- het onderbrengen van de gronden bij een van de deelnemers en afsluiten van een overeenkomst ten behoeve van het verdelen van de rechten en plichten en de risico’s;
- de Grondbank in liquidatie laten gaan en rechten en plichten in liquidatie afwikkelen;
- verkoop van de gronden aan derden.
Het algemeen bestuur zal hierover een belissing moeten nemen als het onderzoek is uitgewerkt en de uitkomsten van de onderhandelingen met Zuidplas gereed zijn. In het onderzoek wordt niet bekeken wat er gebeurt als Zuidplas de gronden moet uitnemen volgens in het contract.
De hier geschetste kosten zijn echter alleen het bezit van de Grondbank en hierboven op komen gronden die Zuidplas zelf heeft aangekocht, gronden die nog in bezit zijn van eigenaren en een deel in bezit van projectontwikkelaars zoals GOM Zuidplas. Als Zuidplas de 30% uitneemt, zoals in de brief staat en door uitstel door Raad van State of door bijvoorbeeld hoge rente en men moet de gronden zelf gaan afwaarderen, zal het verlies van Zuidplas enorm zijn. Er hangt een hoop af in hoeverre randgemeenten en provincie Zuidplas willen steunen of niet.
