Afgelopen week is er aan de Tweede Kamer het ‘Landelijk Veiligheidsbeeld primaire keringen’ aangeboden. Hierin staat hoe het gesteld is met de primaire waterkeringen in Nederland. Een op de drie dijken voldoet tot 2050 niet aan de normen die de Rijksoverheid stelt.
Na deze aanbieding werd de regionale en lokale pers bij het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard gevraagd voor een perscollege over hoe het gaat met de waterkeringen in zijn gebied.
Bij het hoogheemraadschap kent men drie soorten waterkeringen, de primaire, de regionale en overige waterkeringen. De brief aan de Tweede Kamer gaat over de primaire waterkeringen zoals de dijk langs de Hollandsche IJssel. Hiervan is de Rijksoverheid de aangewezen organisatie om daarvoor de normen vast te stellen, uitgevoerd door het hoogheemraadschap. Daarnaast zijn er in het gebied van Zuidplas en Waddinxveen sprake van behoorlijk wat regionale waterkeringen zoals bijvoorbeeld de dijk langs de Ringvaart. Hiervoor stelt de provincie de kaders op en wordt het beheer door het hoogheemraadschap gedaan.
Hollandsche IJssel
Voor de primaire kering langs de Hollandsche IJssel is nu al onderzocht over hoe het over 40-50 jaar eruit zal zien. Daarmee is bekend geworden dat er nogal wat stukken versterkt moeten gaan worden. In totaal is de dijk van de Hollandsche IJssel 16,5 km lang aan de kant van Zuidplas en aan de overkant, aan de Krimpenerwaard is het 19 km.
Al eerder was er een probleem gevonden aan de kant van de Krimpenerwaard en daar is men nu in de realisatiefase van de dijkversterking. Dit grote project vraagt veel creativiteit door de vele woningen die aan de dijk liggen.
Het deel van Schieland vraagt ook aandacht maar is niet zo erg als het deel aan de overkant. Op de kaart zijn er oranje strepen op de kaart tussen Moordrecht en Nieuwerkerk, langs Hitland Noord en rond Ver Hitland.
Dijk is zeker nog niet in gevaar
Met geel en oranje op de kaart lijkt het dat de dijk langs de Hollandsche IJssel al in gevaar is. Maar dat is absoluut niet het geval stelt Arie de Gelder, teamleider beleid en advies bij de afdeling Waterkeringen. Door nu al te gaan starten met de lange voorbereidingen en plannen, gaan we zorgen dat er nooit gevaar komt. Pas rond 2050 zien we grote problemen legt hij uit. (tekst gaat verder na video)
Wat kan er misgaan
Tijdens het perscollege staat het hoogheemraadschap ook stil wat er mis kan gaan :
Het Hoogheemraadschap kent 4 soorten problemen met de dijken. De bekendste is dat het water over de dijk heen komt, zogenaamde overslag. Maar door erosie van de dijk aan de voorkant (de Hollandsche IJssel is een getijdenrivier met vloed en eb) kan de dijk zwakker raken. Ander probleem, vooral bij veendijken, is afschuiving waarbij een deel dijk los komt aan de achterkant en de dijk verzwakt. Het laatste soort probleem is misschien het meest onzichtbare probleem: piping. Hierbij komt er water onder de dijk door waardoor de ondergrond verzwakt.
Apart onderdeel van de waterkering zijn kunstwerken. Daarmee wordt geen artistieke uiting maar iets wat de mens kunstmatig heeft gemaakt. Ook hier bestaan risico’s van bijvoorbeeld een sluis die niet meer open of dicht gaat of waarbij het kunstwerk gaat kantelen. Het risico dat het fout gaat wordt nu geschat van 1 op de 10.000 dat het per jaar mis kan gaan en op andere stukken zelfs 1 op de 30.000 keren.
Onderhoud of reconstructie
Er is nogal wat onderhoud uitgevoerd en dit reguliere onderhoud is nodig om de dijk in het dagelijks beheer goed te houden. Hierbij hoort ook kleiner onderhoud of aanpak van problemen die niet massaal zijn. Voorbeeld hiervan is het vervangen van de deuren van de Snelle Sluis in Moordrecht, hier zijn de deuren versleten en worden binnenkort vervangen.
Het HoogWaterBeschermingsProgramma (HWBP) is een programma waarmee landelijk bekeken wordt waar de bescherming moet worden verbeterd. De toekomstige verbetering van de IJsseldijk maakt hier onderdeel van uit. Maar dit zit wel in een meerjarig agenda om te starten. Het is een verbetering zoals bij MIRT programma voor wegen. De projectindeling is als volgt :
In dit programma worden ook andere factoren meegenomen zoals de klimaatverandering en de zeespiegeldaling. Maar ook kan er sprake zijn van bodemdaling en meer (of soms juist geen) extreme neerslag. Ook kan ruimtelijke ontwikkeling in het programma een rol spelen. In het geval van de dijk langs de Hollandsche IJssel zal dit een klein rolletje spelen, het nieuwe Vijfde Dorp maakt hiervan geen onderdeel van uit.
Kortom, de dijken zien er goed uit en zijn voorlopig veilig te noemen. Het hoogheemraadschap blijft de dijk bewaken, met bijvoorbeeld met het dijkleger dat regelmatig dijken inspecteert op problemen. Ondertussen maakt het hoogheemraadschap, samen met de andere 20 waterschappen en het Rijk, deel uit van het HWBP waarmee de veiligheid in de toekomst ook geborgd blijft.
SP stelt raadsvragen
De fractie van de SP heeft voor dit perscollega al vragen gesteld aan het college van B&W in Zuidplas over de kamerbrief van minister Harbers. “Het leven in dit laagste gebied van Nederland staat of valt bij veiligheid van deze dijken.” stelt fractievoorzitter Jan Baas.
