De gemeente Zuidplas neemt de borgstelling voor 50 miljoen euro over van de gemeente Rotterdam als onderdeel van de redding en splitsing van Vestia. Met deze zogenaamde maatwerkachtervangovereenkomst (MAVO) kan de overgang van het sociale vastgoed van Vestia naar Stedelink definitief worden. De gemeenteraad heeft het als hamerstuk op de agenda van de raadsvergadering van 24 januari staan.
Volgens het raadsvoorstel is er sprake van een kleine kans dat Zuidplas daadwerkelijk dit bedrag op tafel moet leggen en het onderpand is het bezit van Stedelink in de gemeente. De gemeente Zuidplas noemt in het raadsvoorstel het een fair-share : “Gemeente Den Haag en Rotterdam hebben in het verleden hun nek uitgestoken voor het oplossen van financiële problematiek door leningen voor de afkoop van derivaten te borgen. De gemeente Zuidplas heeft hiervan meegeprofiteerd. Met de ondertekening van de MAVO en de overname van een oude lening van Rotterdam (plus bijbehorende achtervang) neemt Zuidplas haar volkshuisvestelijke verantwoordelijkheid om te komen tot een naar woningbezit evenredige herverdeling van bezittingen, schulden en achtervangpositie in de voormalige Vestia gemeenten“.
In het voorstel staat omschreven dat het risico heel laag zal zijn : “Het betreft hier een borgstelling met minimaal risico. De achtervangpositie van Zuidplas zal stijgen. In onze instrumenten van de Planning & Control cyclus (Begroting en Jaarrekening) zal hierover gerapporteerd worden. Voor wat betreft het resterende Vestia bezit (wat over gaat naar Stedelink) zal de nominale waarde van de achtervangpositie met € 47 miljoen gaan stijgen (van de huidige € 3 miljoen naar € 50 miljoen). Voor deze achtervangpositie hoeft de gemeente geen voorziening te treffen. Het risico is bovendien niet objectief te kwantificeren. Het risico dat gemeenten op hun achtervang worden aangesproken wordt nog steeds theoretisch geacht Voorgenoemd besluit heeft geen directe materiële financiële consequenties“.
De gemeente Zuidplas zal, als het nodig is, soorgelijke maatwerkachtervangovereenkomsten tekenen met Woonpartners Midden Holland en Woonbron. Deze partijen hebben 2/3 van het voormalige Vestia bezit overgenomen in Nieuwerkerk aan den IJssel. Met deze MAVO mag Stedelink straks zelf weer investeringen in nieuwe woningen door middel van leningen.
De ondergang van Vestia in een notendop
Vestia kwam in 2012 in financieel zwaar weer nadat het Financieel dagblad bekend maakte dat er jaren lang grote tegenvallers waren met zogenaamde derivaten, een onderliggend beleggingsinstrument. Hierdoor stond de grote woningcorperatie op omvallen. Met diverse noodmaatregelen is toen het bedrijf gered waarbij het verlies in de miljarden euro’s liep. De zaak Vestia liep uit tot een parlementaire enquete en zorgde voor diverse veroordelingen. Uiteindelijk zijn er veel leningen afgesloten om de schulden af te lossen. De top van het bedrijf werd voor een deel persoonlijk verantwoordelijk gehouden en moesten meebetalen aan de schade, al was dat een druppel op de gloeiende plaat.
In Zuidplas had Vestia ruim 2600 woningen in bezit, 2/3 hiervan is overgenomen door Woonpartners en Woonbron. Het resterende gedeelte is in bezit van Stedelink, een van de Vestia afsplitsingen. Door de financiele problemen is er de afgelopen 10 jaar weinig gedaan aan planmatig onderhoud of investeringen in duurzame maatregelen.