De structuurvisie Zuidplas 2030 is na de recente discussie over de woningbidplannen aan revisie toe. Intussen is de gemeente Zuidplas op weg naar haar derde bestuursperiode. Je mag verwachten, dat men intern ambtelijk nu zelf wel in staat is om de nieuwe structuurschets te maken. Ongetwijfeld zal er ook aandacht worden geschonken aan de aanliggende gebieden van de buurgemeenten, maar het ruimtelijk plaatje blijft behelpen. De in Zuidplas opgenomen gemeenten hebben, toen ze nog zelfstandig waren, vaak grondgebied moeten inleveren. Denk aan de woningbouw van Zevenkamp, Nesselande maar ook Westergouwe was ooit bedoeld voor de bouw van een omvangrijk gevangeniscomplex. Die gebieden zijn nu onderdeel van de gemeente Rotterdam resp. Gouda. Toch bepalen ook deze wijken in hoge mate het ruimtelijk beeld van Zuidplas; ze horen er gewoon bij en zorgen met hun aanwezigheid voor een nieuwe samenhang. Dat is iedereen wel duidelijk bij Westergouwe en Nesselande maar ook Zevenkamp annex de Zevenhuizerplas maken het beeld volledig. Kortom laten we de structuurschets maar inclusief die wijken ontwerpen.
Het eerste dat dan opvalt is de cirkelvormige structuur van de dorpen/wijken: Oud-Verlaat, Zevenkamp, Nesselande, Nieuwerkerk ad IJssel, Moordrecht, Westergouwe, Waddinxveen, Moerkapelle en Zevenhuizen omgord door de Rotte(meren), Hollandse IJssel en Gouwe.
ROZuiGouWad.
Een beetje omvangrijker om uit te spreken dan stedenbouwkundig concept ROCa ( Rotterdam Oost/Capelle ad IJssel), maar de overeenkomst is duidelijk. Hoewel in het begin ROCa ook een verzameling wijken was met een dominant centrum Alexander, werd tijdens de bouw ook door Capelle aan den IJssel een eigen stadscentrum ingericht rondom de Koperwiek. ROZuiGouWad -van nu af aan toch kortheidshalve Groot Zuidplas genoemd- doet in haar structuur aan ROCa denken maar met een totaal andere wordingsgeschiedenis. Overigens ook hier een tweetal gemeentecentra in Waddinxveen en Nieuwerkerk aan den IJssel op een bescheidener schaal. Als we het resterende deel van ROCa lopend van Ommoord t/m ‘sGravenland/Rivium en de Kralingse en Bergsche plassen mee beschouwen zijn er zo met Capelle ad IJssel en Groot Zuidplas een drietal vnl woongebieden alle voorzien van een groenblauw hart te onderscheiden. Het ligt dan voor de hand om het nieuwe ruimtelijke plan voor Groot Zuidplas te maken ook al ligt het op het gebied van vier gemeenten.
Gelegen tussen Rotte, Gouwe en Hollandse IJssel, gedomineerd door de Rijkswegen A12, A20 en knooppunt “Oude Gouwe” (naar analogie met Oude Rijn) en met een in de Zuidplaspolder annex Eendragts- en Tweemanspolder centraal tussen de woonwijken/dorpen gelegen groenblauw hart……eigenlijk is daarmee de basisprent klaar.
Er rest dan slechts een doordachte schoonmaakbeurt van dat middengebied en met name het herstel van de tochtenstructuur, waarbij natuurlijk ook tegelijk meer rekening kan worden gehouden met de te verwachten toenemende wateroverlast.
De woningbouwproductie in dit gebied is al omvangrijk: Westergouwe, Triangel, Zevenhuizen Zuid, maar ook recent opgestarte projecten in Nieuwerkerk ad IJssel, Moordrecht en Moerkapelle en initiatieven zoals aan de Middelweg in Oud-Verlaat samen goed voor een jarenlange productie en vele duizenden woningen. Ieder dorp/wijk kent haar eigen bedrijfsterrein en uiteraard winkelcentrum. Het locale wegennet wordt intensief gebruikt; in een enkel geval is er sprake van dreigende overbelasting zoals op de provinciale wegen, die vaak ook kortsluitingen geven op het Rijksverkeersnet.
Vrijwel alle dorpen/wijken zijn aangesloten op Railinfra met uitzondering van Zevenhuizen en Moerkapelle. Een NS station inclusief P&R voor deze dorpen bij het Plantagekwadrant ligt voor de hand. Het Vijfde Dorp zo daar nog behoefte aan is zou ook in de buurt van een station moeten worden geprojecteerd.
Samenvattend kan de conclusie niet anders zijn, dat Groot Zuidplas de komende jaren en zelfs decennia zal stabiliseren. De grote uitdaging op termijn zal de dreigende en onvermijdelijke wateroverlast blijken. Kan thans nog worden volstaan met selectieve maatregelen, op termijn zullen radicalere maatregelen onvermijdelijk blijken.
Dit opinie artikel is geschreven door Jan Dirk Dorrepaal, ruimtelijk organisatiekundig adviseur en inwoner van Zevenhuizen.
