De gemeenteraad van Zuidplas behandelde op 24 juni de concept RES. Alle fracties hadden hier wel een mening over, uiteenlopend van positief kritisch tot aan twijfels aan de hele RES.
De RES is een regionale Energie Strategie Regionaal, het vertalen van de nationale afspraken uit het Klimaatakkoord voor de sectoren Elektriciteit en Gebouwde Omgeving via regionale warmteplannen, energie- infrastructuurplannen en de opgave voor hernieuwbare energie opwekking.
De afgelopen tijd is hier in Midden Holland hard aan gewerkt door de gemeenten, waterschappen en provincie aan deze strategie die bestaat uit vier verschillende denkrichtingen. Wethouder Verbeek hoefde niet maar wilde zelf heel graag langs de gemeenteraad om de meningen op te halen bij de gemeenteraadsfracties. In meeerdere denkrichtingen staan er windmolens langs de snelwegen A12 en A20, iets waar veel fracties moeite mee hadden.
Frans Klovert van D66 mocht het debat openen en deed dat met een rustige positieve toon. Voor zijn fractie is het een schets en haalt de wethouder vooral ideeën en wensen op vanuit de gemeenteraad en dat moet voor hem dan ook de toon zijn van het debat. Het echte besluit komt pas met de definitieve RES. Hij had meer vragen dan waarschijnlijk nu beantwoord kan worden en wacht op de definitieve versie. Klovert riep wel op om goed de participatie te regelen.
Hij begreep de stellingname van de collegepartijen om vanuit het coalitieakkoord windenergie uit te sluiten. “Hoewel de D66 fractie dit deels snapt, gezien de maatschappelijke inpasbaarheid,zien we ook dat alleen inzet van zonneenergie een te grote aanslag doet op de beschikbare ruimte in Zuidplas. We verzoeken het college dan ook om ook de windenergie niet bij voorbaat uit te sluiten en mee te nemen in de verder uitwerking van de scenario’s van de RES”.
Willem Jan Verdoes van de ChristenUnie-SGP haalde eerst zijn zorgen aan over het capaciteitstekort van het electriciteitsnetwerk in Zudplas. Liander en Stedin. Hij vatte zijn betoog alsvolgt samen
– eerst maximaal zon op dak daarna in de wei
– Geen windturbines in deze collegeperiode
– Sluit nu op voorhand geen alternatieven uit voor opwekking van energie opwekking zoals kernenergie.
– Zuidplas qua RES niet in de kopgroep, maar in het peloton, uit de wind dus
– Waak voor energiearmoede! Laat onze inwoners gedane investeringen eerst terugverdienen.
Vooral dat laatste punt is voor de ChristenUnie-SGP een belangrijk punt :” je kunt niet groen doen, als je rood staat. Want je zou maar rood staan als inwoner en je kan je dure energierekening niet meer betalen. Dan kan dit een zware dobber zijn Laten we dus niet vervallen in groen idealisme, maar in realisme. Ambitie, maar geen blanco cheque. Op het punt van de financiën moet nog veel duidelijk worden. Wij willen deze duidelijkheid in de RES 1.0. Want wij willen voorkomen dat er energiearmoede optreedt. Dit houdt in dat er armoede optreedt omdat men de energierekening niet kan betalen vanwege oplopende kosten”. Verdoes is ook voorstander
Annika van Gerwen (VVD) had veel vraagtekens bij het RES namens haar fractie :” Daarnaast zien we in de RES geen strategie terug, laat staan een energie-strategie. Het is in feite een regionaal ruimtelijk plan voor het kunnen realiseren van wind- en zonne-energie. Wat ons betreft zou er op deze manier dan ook geen RES moeten komen. Het ontbreken van een landelijke strategie is onze grootste, overkoepelende, bedenking tegen het voorliggende document.”
Tijdens haar betoog werd de onderstaande presentatie getoond. Haar speerpunten van het betoog zijn alsvolgt samen te vatten
– Het proces rondom de TransitieVisie Warmte in de tijd parallell laten lopen met de RES;
– In de concept-RES als randvoorwaarde opnemen zien dat de transitie haalbaar en betaalbaar is, met duidelijke en concrete definities van deze termen;
– Geen houtstook
– Geen wijken van het gas maar passende oplossingen op woningniveau
– Denkrichting BASIS
– Geen windenergie en zon op land, maar zon op dak
– Geen onrendabele warmtenetten
Namens het CDA voerde Pien Meppelink het woord in de discussie. Zij maakte zich, net als andere fracties zorgen, over de haalbaarheid van elke gemeente ;”Als een regio gemeente belemmerd wordt om in eigen gebied haar deel van de geambieerde streefwaarde te behalen, in hoeverre kunnen de samenwerkende gemeentes er dan aan worden gehouden om dit deel op hun gronden te compenseren? Wat zijn dus de consequenties bij het niet halen van het bod?”
Het CDA is tegen het plaatsen van nieuwe windmolens in de regio. Meppelink riep wel op om te kijken naar meervoudig ruimtegebruik. Zij gebruikte de geluidswal in de gemeente Oostwold in Groningen als een voorbeeld :”De wens om een geluidswal te plaatsen tussen het dorp en de drukke A7 is gecombineerd met de wens om als dorp zelf de elektriciteit op te wekken. Er wordt nu een anderhalve meter lange geluidswal geplaatst, die niet alleen fijnstof en geluidshinder van de A7 tegenhoud, maar doordat deze aan de snelweg zijde voorzien is van zonnepanelen wordt het dorp Oostwold 100% zelfvoorzienend in elektriciteit.. Aan de dorpszijde zal de geluidswal de uitstraling hebben van een bos, met wandel-, fiets-, en ruiterpaden. Deze unieke combinatie tussen recreatie, geluidsreductie, energieproductie en verfraaiing van het landschap is wat ons betreft een prachtig out of the box voorbeeld van meervoudig ruimtegebruik’.
Smit van Nieuw Elan Zuidplas (NEZ) was duidelijk, diverse zaken waren al door eerdere fracties aangekaart dus ging hij deze niet herhalen. Een van zijn zorgpunten was de mogelijke verplichtingen hieruit. “De denkrichtingen zijn mooi maar ook gevaarlijk want kan ook leiden tot aanwijzingen van gebieden voor het plaatsen van windturbines, na acceptatie van deze concept RES, hoe bindend wordt het?”.
NEZ staat achter de denkrichting van het verspreiden van de bronnen. Smit mistte in de RES nieuwe ontwikkelingen zoals waterstof. “Hoe kunnen we nog op dit soort ontwikkelingen aanhaken als we al in een rijdende trein zitten?” vroeg Smit zich af.
Johan Helmer (PvdA/GroenLinks) vond dat de stukken best wel compacter hadden gekund, volgens hem zaten er te veel procedurele en procesmatige beschouwingen in. Het gaat uiteindelijk om het getal wat Midden Holland moet besparen, 1,24% van de totale verbruik van energie in Nederland. Helmer vond dat de consequenties van het plan moeten worden uitgewerkt, waarbij ongeacht de gemeentelijke grenzen gezocht gaat worden naar passende locaties voor zon en/of wind.
“Zeker voor het komend decennium geloven wij niet in alternatieve oplossingen zoals kernenergie in welke vorm of omvang dan ook. Nog even los van het feit dat besluitvorming hierover niet bij gemeenten ligt, leidt dit de aandacht af en alleen maar tot verdere uitstel waardoor het behalen van de toekomstige doelstellingen voor het ijkjaar 2050 onnodig onder druk komen te staan“. Helmer pleit voor zoveel mogelijke zonne-energie op schermen, gevels of overkappingen, windenergie langs de A12 en A20 en aanleg van zonneparken langs de infrastructuur en delen van het restveengebied tussen de A20 en de spoorlijn, dan wel verspreide gebieden met een beperkte biodiversiteit of ecologisch risico.
Serena Rodenburg van de SP was van mening dat de manier hoe het aangevlogen was haar pet te boven ging en dat het voor raadsleden moeilijk is om hierover een besluit te nemen zonder kennis die men hiervoor nodig heeft ” Terrajaoule 1.0, klimaatadaptatie 2.5 en kilowattuur 3.2 U ziet het, ik houd van een stijgende lijn. Waar ik niet van hou is praten en beslissingen nemen over zaken die mijn pet te boven gaan. En laat ik het maar zeggen zoals het is: dit onderwerp op deze wijze aangevlogen gaat mijn pet te boven. Ik heb er een gat in geknipt, maar zelfs dat werkte niet. Ik vraag mij oprecht af of wij als raadsleden genoeg kennis van deze materie hebben om zulke belangrijke beslissingen te nemen“.
Rodenburg pleitte voor onderzoek of de getijdenstroming in de Hollandsche IJssel niet voor stroomopwekking kan zorgen, net als gebruik van kleine windwokkels welke een alternatief kunnen zijn voor grote windmolens. Rodenburg bleef ook pleiten om het energiegebruikt te reduceren “Er is genoeg voor ieders behoeften’, schreef Gandhi, ‘maar niet genoeg voor ieders hebzucht.’ Is het niet ook zo gesteld met onze behoefte mee te lopen met de modernste technologieën? Twee of drie telefoons, onze kinderen op elektrische stepjes, reclameborden en panden die altijd verlicht zijn bij ondernemers?En om al die drang naar onze high-tech hebzucht te voldoen moeten we het land volbouwen met zonneparken en windturbines. En veelal niet uit het oogpunt de ijsbeer te redden. Nee, duurzame energie is het nieuwe business model.“
Na de eerste termijn was het woord aan portefeuillehouder wethouder Verbeek die de raad een dik compliment gaf “Ik heb met volle aandacht zitten luisteren en eigenlijk zou ik al uw bijdragen als bijlage mee moeten sturen! Dat kan niet maar het is mij wel helder geworden dit onderwerp belangstelling heeft en in uw hart zit!”.
Verbeek legde uit dat hij eerder de kaders van het collegeprogramma al de stuurgroep van het RES Midden Holland heeft gebracht. Hij was van mening dat in de coronatijd het niet verantwoord was om het concept al in te leveren op 1 juni en heeft het voor elkaar gekregen dat de concept RES op 1 oktober mag worden ingeleverd.
Een zorgpunt van de raad was voor Verbeek reden voor meer uitleg. De gemeenten spreken goed met elkaar wat een ieder moet opleveren in de RES en dat zijn realistische plannen. Zelfs een volgebouwde gemeente als Gouda gaat haar bijdrage leveren. “Regionaal maken we plannen en daarbij voorkomen we dat elke gemeente haar eigen plan trekt. De richting wordt er een die die gezamenlijk is met deelplannen“.
De SP had een motie ingediend waarbij uitbaters van zonneparken moeten deelnemen in een opruimfonds zodat er straks geen spookvelden vol afgedankte panelen kwamen. Verbeek gaf aan dat dit nu nog niet kon maar hij achter de doelstelling van de motie stond. Hij vroeg aan Rodenburg, in kader van haar inbreng met een pet, deze motie dan ook nog even onder de pet te houden. Rodenburg gaf hier aan gehoor.
Zorgpunt was wel een beetje voor raad en Verbeek dat diverse zaken parallel gaan, zo moet de concept RES binnen een paar maanden worden ingeleverd terwijl de transitie warmte pas volgend jaar. Volgens Verbeek zijn dit wel zaken die bij elkaar horen. “Er is veel interesse en we zitten met ondernemers vol initiatieven over warmte en andere zaken aan tafel. Daarnaast is er veel interesse voor de mogelijke warmterotonde, de ‘leiding over oost‘.
Een van de zaken die meerdere fracties naar voren hadden gebracht was de kritiek van netbeheerders Liander en Stedin over denkrichting verspreiding. Volgens de beheerders zou dit te duur worden. Verbeek onderschreef dat de netbeheerders aan tafel zitten maar uiteindelijk alleen de gemeenten, waterschappen en provincie besluiten.
