Vanavond staat de Regionale Opvanglocatie Zuidplas op de agenda van de gemeenteraad van Zuidplas. Voorafgaand aan de raadsvergadering was er een optocht van inwoners die demonstreren tegen deze beoogde opvanglocatie in Nieuwerkerk aan den IJssel. Zij vinden de opvanglocatie te groot. Ze liepen van het gebouw van het Comenius college naar het gemeentehuis. Burgemeester Han Weber sprak daar met de demonstrerende inwoners en nam een petitie met 1250 ondertekenaars in ontvangst.
In dit artikel staat een uitleg over deze beoogde opvanglocatie.
Start raadsvergadering 19:30u
De raadsvergadering is begonnen. Raadslid Peter Molenaar is voorzitter bij dit onderwerp, omdat de burgemeester verantwoordelijk is voor dit onderwerp (veiligheid) namens het college van Burgemeester en Wethouders. Molenaar begint de vergadering met het uitleggen van de huisregels aan de volle publieke tribune.
Insprekers
De eerste inspreker is mevrouw Van Dijk die aan de Zuidplasweg woont. Zij vraagt aandacht voor natuur op deze locatie. Die natuur staat al onder druk door de uitbreiding van autobedrijf Van Vliet en het gronddepot. De Regionale Opvanglocatie is voor haar de druppel. Zij verwacht daar niet meer rustig de hond te kunnen uitlaten door de hoeveelheid mensen dat op de locatie gehuisvest gaat worden volgens de plannen.
De volgende spreker is de heer Van Delft. Hij geeft aan de multiculturele samenleving in Rotterdam te zijn ontvlucht. Zijn waarschuwing is dat een regionale opvanglocatie (ROL) hetzelfde is als een AZC en dat er elders in Nederland overlast is van asielzoekers. Hij vindt 150 mensen wel acceptabel als deze meer gespreid worden over de gemeente.
De heer Vogelaar, bewoner van het Fresiaveld, heeft slechte nachten gehad van dit plan. Hij benadrukt dat het een nieuwe wijk van driehonderd mensen is, die ook een andere achtergrond hebben. Volgens hem betekent dit een substantiële waardedaling van zijn woning. Ook hij wijst er op dat een asielzoekerscentrum geweld met zich meebrengt. Hij wijst daarvoor op een artikel in de Telegraaf.
De heer Bakx van platform Asielzoekersopvang Zuidplas wijst op de aanpak van Waddinxveen, die de plannen samen met inwoners en gemeenteraad ontwikkelt. Hij vindt de werkwijze van Zuidplas een overvaltactiek, waarbij het COA (centrale opvang asielzoekers) meer serieus genomen wordt dan de inwoners. Het viel hem op dat er bij de informatieavond door de ambtenaren tegenstrijdigheden werden verteld. Een voorbeeld was dat de ene sprak over ‘alleen gezinnen’, terwijl anderen aangaven dat er ook alleenstaande mannen kunnen komen.
Voorzitter Peter Molenaar dankt de insprekers voor hun inbreng.
Gemeenteraad aan zet
Het eerste raadslid dat aan het woord komt, is de Ferry van Wijnen van de VVD. Er ontstaat een geschil tussen de Martin Damen (PvdA/GroenLinks) en de voorzitter. Damen wil de tweede spreker zijn en is verontwaardigd dat hij die kans niet krijgt. De rest van de raad vindt het de moeite van de discussie niet waard. “De waarde van de inbreng van de eerste spreker is even belangrijk als die van de laatste spreker”, aldus de Mark Claveaux (D66).
VVD
Ferry van Wijnen vindt de inbreng van de inwoners redelijk en constructief. Het beleid van de landelijke VVD vindt Van Wijnen dramatisch. “Daarom zit Zuidplas nu met de gebakken peren”. Gemeenten moeten volgens hem ageren tegen het landelijke beleid. VVD wil eigenlijk geen ROL in Zuidplas en, als die er wel komt, niet op de wijze zoals deze nu wordt voorgesteld. Hij vindt het niet gewenst dat de gemeente eerst de grond gekocht heeft en daarna pas de inwoners betrokken heeft. Ook hij vindt de aanpak van Waddinxveen beter. Hij vindt dat andere gemeenten in de regio de regionale opvanglocatie op zich moeten nemen, omdat Zuidplas al druk is met de ontwikkeling van het Vijfde Dorp. Hij dient hiervoor een motie in. In een andere motie vraagt hij om het proces voor deze ROL over te doen en deze locatie ‘on hold’ te zetten.
PvdA/GroenLinks
Martin Damen vindt het belangrijk om de mening van de inwoners mee te nemen. Hij ziet dat er veel onvrede is onder de kiezers. Ook hij wijst op slecht landelijk beleid. In dit geval vindt hij het woningbouwbeleid, dat door de VVD is ingezet, falen door de verhuurdersheffing. Daardoor zijn er 100.000 sociale woningen minder. Hij vraagt begrip voor asielzoekers die moeten vluchten voor oorlog en vervolging. De manier waarop we in Nederland asielzoekers opvangen moet volgens hem beter. Hij wil dat inwoners en ondernemers beter worden betrokken.
Een deel van de inwoners op de publieke tribune vindt de inbreng van de raadsleden te lang duren. Onder het mompelen van “Wat een geouwehoer”, verlaten zij de zaal.
“Wat een geouwehoer” – Inwoners op de publieke tribune
Groep Van
Wilco Van (Groep Van) begint zijn betoog met dat zijn opa in de Eerste Wereldoorlog ook vluchteling was. Dit is zijn eerste speech. Het land van herkomst maakt wat hem betreft niet uit wie hier mag komen. Hij mist enkele aspecten in de stukken, zoals veiligheid. Hij denkt dat Zuidplas op dit moment een dergelijke opvang niet aankan en wil niet meer dan 100 mensen opvangen. Hij denkt dat de gemeente de opvang op één locatie beter kan organiseren. Hij wil niet spreiden over meerdere locaties.
Groep Pouwels
Sep Pouwels dankt alle aanwezige inwoners voor hun komst. Ze benadrukt dat ook zij ooit als asielzoeker naar Nederland is gekomen. Daarom is het voor haar een emotioneel onderwerp. Ook zij vraagt begrip voor asielzoekers die het in de vele oorlogssituaties moeilijk hebben. Ze vindt het een morele plicht om hulp te bieden. Goede opvang is cruciaal. “Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om te waken over de kwetsbaren”.
SP
Serena Baas las op de socialmedia dat de gemeenteraad een ‘corrupte bende’ en ‘zakkenvullers’ zijn. In dat kader vindt ze het niet prettig dat het beeld is ontstaan dat de gemeenteraad heeft besloten tot een opvanglocatie. In de overeenkomst met het COA staat dat er primair maximaal 300 bewoners in de opvanglocatie zal zijn. Dat is volgens Baas een vaag begrip en dat zorgt voor wantrouwen bij de inwoners. Zij stelt voor om voor de ontvangsten, die de gemeente krijgt voor de opvang, samen met de inwoners een bestemming te bedenken.
CDA
Voor het CDA spreekt Benno de Ruiter. “We hebben de verantwoordelijkheid om hulp te bieden voor diegenen die getroffen worden door oorlog en geweld”. Hij hoort veel signalen dat inwoners niet goed betrokken zijn. Hij wil een informatiepunt voor inwoners die vragen hebben over de opvanglocatie. Daarvoor dient hij samen met ChristenUnie/SGP een motie in. Ook wil hij meer actie op het gebied van woningen voor de eigen inwoners. Ook hiervoor dient hij, samen met andere partijen, een motie in.
De bijdrage van de raadsleden is lang. Het debat is al bijna twee uur verder en nog steeds zijn niet alle fracties aan de beurt geweest. Opnieuw vertrekt een deel van de inwoners. De volgende spreker, Paul van Drenth, vraagt zich af of zijn bijdrage hier de oorzaak van is. Grappend noemt hij de vertrekkende inwoners ‘vluchtelingen’.
NEZ
Paul van Drenth geeft aan dat inwoners en raadsleden overrompeld zijn. NEZ is teleurgesteld in het doorlopen proces. “Er leeft een beeld dat Nieuwerkerk altijd alles moet oplossen, zoals bijvoorbeeld ook de opvang van Oekraïeners”. Hij wil de asielzoekers spreiden over de dorpen.
D66
Mark Claveaux vindt het goed dat Zuidplas zijn bijdrage levert aan de opvang van asielzoekers in deze regio. “Niemand wil een vluchteling zijn, humane opvang helpt hun de integratie en gemeenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen”. D66 stelt daarbij wel randvoorwaarden, zoals een financiële vergoeding voor de kosten van de gemeente. D66 wil wel helpen om gemeentes met centrale opvanglocaties te ontlasten. Veel elementen in het plan zijn goed geregeld en georganiseerd. Hij denk dat het verdelen over de dorpen het niet beter zou maken, maar dat kan in een later stadium wellicht een oplossing zijn. Hij realiseert zich wel dat het een verandering is voor de mensen die daar wonen. Ruimtelijke inpassing van de invulling op deze locatie vraagt daarom wel een zorgvuldig proces.
D66 dient, samen met ChristenUnie/SGP een motie in om voor een aantal flex-woningen samen met inwoners een goede bestemming te vinden.
ChristenUnie/SGP
Cock van der Spek verwijst naar de kaders die de gemeenteraad eerder heeft gesteld. Hij maakt zich zorgen of alle kosten gedekt worden door het Rijk. De zorg voor de omwonenden is voor hem groter. Daarom wil hij een informatiepunt en tekent de partij mee met de eerder door het CDA ingediende motie. Ook hij gaat in op de woningnood, maar geeft aan dat Zuidplas daar ook veel aan doet. Hij heeft waardering dat het COA 48 flexwoningen voor inwoners van Zuidplas te bieden, “hoewel het er wel meer zouden mogen zijn”.
Wethouder Schuurman
Wethouder Schuurman geeft aan dat de gemeente met een ROL betere afspraken kan maken over de organisatie van de opvanglocatie. Die kans was er wel toen de gemeente in 2021 begon met de onderhandeling met het COA. Voor gemeenten die nu pas starten is deze mogelijkheid er niet meer. Schuurman zegt de gemeenteraad toe meer zekerheid te willen scheppen over het aantal (300) en de doelgroep (kansrijke asielzoekers). Hij geeft aan de kwaliteit van de organisatie rond de opvang alleen te kunnen bieden bij voldoende omvang. Bij het spreiden over meerdere dorpen zal dat minder zijn. Als de gemeenteraad daar voor kiest, dan start het proces opnieuw. Bij kleinere locaties zal het COA dan ook meer terugvallen op de voorzieningen die de gemeente zelf regelt. Daarnaast zal het dan gaan om een regulier AZC én vervalt de afspraak dat het COA 48 flex-woningen in Zuidplas gaat betalen. Hiervan zijn 24 woningen bedoeld voor statushouders. De andere 24 woningen kunnen gebruikt worden voor lokale woningzoekenden.
Burgemeester Weber
De burgemeester geeft aan dat hij geen garanties kan geven op het gebied van veiligheid. “Over veiligheid kan ik, ook los van deze opvang, geen garanties geven. Maar ik voel me wel verantwoordelijk”. Maar de ervaring elders is dat de veiligheid met een opvang niet anders is dan in de situatie zonder opvang. “Er zijn incidenten, maar die zijn er ook in gemeentes zonder opvang”. Weber gaf aan dat de opzet van deze regionale opvanglocatie (ROL) het wel makkelijker maakt om de veiligheidssituatie beter te beheersen. Ook gaf hij aan dat er in Nieuwerkerk aan den IJssel een extra wijkagent bij komt.
“Over veiligheid kan ik, ook los van deze opvang, geen garanties geven. Maar ik voel me wel verantwoordelijk” – Burgemeester Weber
Tweede termijn
Na een schorsing, aangevraagd door de VVD, begint de tweede termijn. De tweede termijn mondt uit in een aangepaste motie, gesteund door VVD, NEZ, SP en PvdA-GL. Deze motie roept op om de opvang te spreiden over kleinere locaties in de dorpen en dus niet voor één locatie met 300 opvangplekken te gaan.
Het college van B&W ontraad de (aangepaste) motie. Wethouder Schuurman herhaalt dat alleen bij dit aantal opvangplekken het mogelijk is om een kwalitatief goede opvang met de juiste voorzieningen op te zetten. Daarnaast start er dan een nieuw traject waarin niet meer gesproken wordt over een regionale opvang, maar over een regulier AZC. Daarnaast vervalt dan het aantal van 48 flexwoningen die betaald worden door het COA aldus de wethouder.
Moties
De onderstaande moties zijn ingediend:
1. ROL elders in de Regio MH (VVD)
Gesteund door VVD, NEZ en groep Van. Motie niet aangenomen.
2. ROL: spreiding over de dorpen (VVD) aangepast.
Ingetrokken door indieners
3. Motie ‘samen plaatsen we flexwoningen’ (D66, ChristenUnie/SGP)
Alleen NEZ stemt tegen. Motie aangenomen.
4. Rol – informatiepunt. (CDA, ChristenUnie/SGP)
NEZ, VVD en PvdA/GroenLinks stemmen tegen. Motie aangenomen.
5. Rol – spoed huisvesting eigen inwoners (CDA, D66, ChristenUnie/SGP)
De gehele raad stemt voor. Motie aangenomen.
