Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 6 oktober stond het concept van de regionale energie strategie (RES) op de agenda. Op basis van het Verdrag van Parijs en het landelijk Klimaatakkoord is interbestuurlijk door Rijk, IPO, UvW en VNG afgesproken dat 30 regio’s in Nederland een Regionale Energiestrategie Strategie (RES) opstellen waarmee zij invulling geven aan de energetisch-ruimtelijke opgaven. Midden-Holland is één van die regio’s. Eerste stap in het RES-proces is het opstellen van een zogeheten concept-RES. Vanwege de coronacrisis heeft het Nationaal Programma RES (NP RES) de deadline voor het inleveren van de concept-RES uitgesteld tot 1 oktober. De concept-RES wordt vervolgens uitgewerkt in een RES 1.0 die uiterlijk 1 juli 2021 moet zijn ingediend bij het NP RES. Vervolgens wordt de RES iedere twee jaar herzien. De raadsleden hebben de afgelopen tijd op diverse manieren meegewerkt aan de RES en vandaag was het concept ter discussie.
Ferry van Wijnen (VVD) mag de spits afbijten en na een eerdere kritische opinie op deze site blijkt dat de liberalen het niet zien zitten : “wat schetste afgelopen donderdag onze verbazing op teletekst pagina 107?! ‘Alle RES plannen zijn tijdig ingeleverd’. Huh? En de besluitvorming in Zuidplas dan? Later bleek mij uit informeel contact met de wethouder dat de NP RES op de hoogte is gesteld van het uitstel in Zuidplas. En dat de raad nog geïnformeerd zal worden, wat afgelopen vrijdag in de RIB ook inderdaad gebeurd is.dit zegt alles over het ‘door de strot duwen’ van een onhaalbare en onbetaalbare strategie. En daarmee ook over het ondemocratische karakter van dit hele proces. En het kan en mag gewoon niet voor komen voorzitter, dat de raad dit via Teletekst moet vernemen”.
Van Wijnen is niet van plan om het plan te steunen “En laat ik tot slot nogmaals dit benadrukken: onze fractie is blij met de inzet en gedrevenheid van de heer Verbeek en ook met wat hij toch bereikt heeft. Het gaat voor een deel van de fractie dan ook om de landelijk gekozen route van de NP RES, en de keuzes die hier gemaakt worden. Voor de VVD Zuidplas zal er in juni 2021 dus een heel ander stuk voor moeten liggen om hiermee in te kunnen stemmen”.
Serena Rodenburg van de SP zag een aantal zaken terug die gevraagd waren “We zagem dat onze wensen en bedenkingen er allemaal keurig in stonden, wederom dank, op 1 na. Onze motie voor het opruimfonds zonneparken hebben wij eerder, op aanraden van de wethouder, in de tas gehouden. Hierover vonden we echter geen concrete zaken terug. Graag horen wij van de wethouder hoe hij de kosten van het opruimen gaat borgen. We willen per slot van rekening geen kostenposten van bijvoorbeeld 20;000 euro bij onze inwoners leggen”
De SP is van mening dat de investeringen het waard zijn: “Haalbaar en betaalbaar. We begrijpen deze term wel. Echter, betaalbaar, is een begrip. Een ‘rijk’ begrip. We moeten ons realiseren dat het verduurzamen en vergroenen van onze wereld geld kost. En geen klein beetje geld. Wie dat ontkent zal over 20 jaar moeten proberen zijn portemonnee in te ademen, want schone lucht zal er dan niet meer zijn”.
Johan Helmer (PvdA/Groenlinks) is voorstander en wil niet wachten :” De dreiging van de verdergaande klimaatverandering als gevolg van de koolzuuremissie vraagt nu eenmaal offers, waarbij we als mensheid het gebruik van fossiele brandstoffen toch echt moeten beperken. Niets doen om redenen van verwachte innovatieve en duurzame alternatieven is volgens ons nu geen optie. Esthetische argumenten mogen volgens ons deze belangrijke transitie niet belemmeren. De technieken van de productie van hernieuwbare duurzame energie met zon en wind zijn inmiddels beproefd en worden al op toenemende schaal ingezet tegen acceptabele kosten. Het zijn juist deze technieken die de komende decennia onze vraag naar fossiele brandstoffen, wellicht niet zullen beëindigen, maar zeker wel aanmerkelijk kunnen temperen. Kortom wij zijn voor de transitie van fossiele naar hernieuwbare energie en vinden niet dat we maar moeten wachten tot het moment dat het kalf letterlijk is verdronken”.
wij zijn voor de transitie van fossiele naar hernieuwbare energie en vinden niet dat we maar moeten wachten tot het moment dat het kalf letterlijk is verdronken
Johan Helmer
Voor Helmer zijn windmolens bespreekbaar “Zoals we eerder en op verschillende momenten hebben gememoreerd zijn wij ervan overtuigd dat it mogelijk is, waarbij wij opteren voor zon op woningen, bedrijven, schuren, geluidsschermen en hiervoor geschikte restgronden met een relatief geringe bouw en natuurwaarde, zoals ons inziens best zijn te vinden in ons gemeentelijke gebied. Maar ook, voor wind langs de hoofdinfrastructuren zoals langs de A12 aansluitend op de molens in het distripark A12 en naast het intensieve glastuinbouwgebied tot aan het Noordeinde en ook langs de A20 vanaf het Distripark A12 tot de provinciale weg N457. Deze stroken bieden voldoende ruimte om windturbines van dezelfde hoogte als die op het Distripark A12 te realiseren”. Helmer pleit, net als andere partijen voor meer participatie van inwoners :”dat in onze gemeenteraad juist voor de gewenste energietransitie het verkrijgen van draagvlak van groot belang wordt geacht. Immers uiteindelijk zijn het de inwoners en bedrijven zelf, die aan de slag zullen moeten gaan. Dit draagvlak kan enkel voldoende worden gecreëerd door de betrokkenheid met effectieve communicatie en participatie te vergroten”.
Paul van Drenth (NEZ) heeft veel moeite met het proces waarop de concept RES is samengesteld : “We zijn er ingezogen middels groepjes zonder duiding van de feitelijke bedoeling; m.a.w. je zwom de bekende fuik weer eens in. De uitslag dan wel denkrichting was snel bepaald en praktisch gefixeerd, bedenkingen m.b.t. de richtingen waren praktisch niet aan de orde”
Hoe gaat het college er voor zorgen dat het grondgebied van Zuidplas geen dartbord voor turbines (dan wel zonnepanelen) wordt?
Paul van Drenth (NEZ)
Van Drenth vreest dat Zuidplas straks op gaat draaien voor de opwekking van 435.000.000 kwh aan hernieuwbare elektriciteit per jaar. “Het gevoel op basis van de denkrichtingen is nu dat alles, naast voor Bassie, ook voor Zuidplas zal zijn. Maar of je dit wilt. Voorzitter, we hadden die willen voorkomen, maar de regio is nog altijd onderwerp van verrommeling en verrotzooing. De verdozing binnen de gemeentegrenzen van Waddinxveen zet vrolijk door. Potentieel grondgebied voor plaatsen van windturbines en zonnepaneelparken is meer en meer in de gemeente Zuidplas te vinden. Grondgebied waar de gemeente Zuidplas ook een bouwopgave heeft. Stel dat er op een gegeven moment de gemeente Zuidplas 50 windturbines worden toebedacht. Hoe gaat het college er voor zorgen dat het grondgebied van Zuidplas geen dartbord voor turbines (dan wel zonnepanelen) wordt?”.
Pien Meppelink (CDA) ziet de concept RES als een uitdaging die gezamenlijk moet worden aangegaan ;” Wie altijd alleen maar op de wind en de wolken let, zal zaaien noch oogsten. Met dit document zet de regio Midden-Holland een eerste stap naar de uiteindelijke RES 1.0 Er ligt nou eenmaal een flinke opgave en we hebben ambities, daar moeten we voor gaan. Met zijn allen wel te verstaan”
Meppelink pleit voor een lokaal eigenaarschap : “Op gemeentelijk niveau moet ook duidelijk worden hoe de lusten en lasten verdeeld zullen gaan worden. Vanuit de concept RES is het streven dat 50% van de hernieuwbare opwek lokaal eigendom wordt. Wij zouden graag zien dat het college een beleidskader “lokaal eigenaarschap” opstelt waarin voor Zuidplas duidelijk wordt welk aandeel van de energieprojecten lokaal eigendom zal worden. Als duidelijk wordt dat inwoners zelf echt mee kunnen doen, dat ze kunnen participeren, ook als particulier eigenaar kunnen worden en mee kunnen delen in de opbrengsten zal dit het draagvlak versterken waardoor de doelstellingen uit de RES een grotere kans van slagen hebben.Immers, we kunnen de richting van de wind niet veranderen, maar wel de stand van de zeilen”.
we kunnen de richting van de wind niet veranderen, maar wel de stand van de zeilen
Pien Meppelink (CDA)
Frans Klovert (D66) had meer vragen dan dat hij kon terugvinden in het concept dat nu voor lag en had dan ook meerdere vragen aan het college hierover. “Blijft het college zich vasthouden aan het Collegeprogramma waarin windenergie wordt uitgesloten, Is het College zich ervan bewust dat, mocht het College vasthouden aan haar besluit om Windenergie uit te sluiten, de doelstelling van het opwekken van ons deel van de opwekking van 0,435 TWh primair zal moeten worden gerealiseerd door opwekking van Zonne-energie en is het College van mening dat dit mogelijk is, ook binnen de wens om een aanslag op de beschikbare ruimte zo klein mogelijk te laten zijn?”
D66 had ook vragen over de participatie “Onze 2e wens betrof participatie. Onze wens is dan ook dat het College het participatietraject, in ieder geval tot aan het goedkeuren van de RES 1.0, uitwerkt en deelt met de gemeenteraad. We hebben ondertussen uit de stukken begrepen dat in de concept-RES uitgangspunten geformuleerd zijn voor het participatieproces zoals dat na vaststelling wordt beoogd en waarmee inwoners in de regio betrokken gaan worden bij de uitwerking van de concept-RES naar de RES 1.0. De programmaorganisatie zal een (nog te selecteren)bureau inschakelen om de regio hierbij te ondersteunen. Het opstellen van een concreet participatieplan gebeurt in september in nauwe samenspraak met dit bureau”. Klovert vroeg zich af dit al was gebeurd en hoe het er voor staat, het is immers oktober.
Willem-Jan Verdoes (ChristenUnie-SGP) maakt zich zorgen over de manier waarop het regionaal uit gewerkt gaat worden en vooral waar: “De RES en de inpassing van opwekmogelijkheden hebben een impact op de ruimtelijke omgeving, die toch al beperkt beschikbaar is in onze regio. Ruimte waar ook extra woningbouw, recreatiemogelijkheden, bedrijvenlocaties en mobiliteit claims op leggen. Fractie van ChristenUnie/SGP wil daarom duidelijkheid, niet alleen over de grootte van de taart, maar ook over de taartpunten. Deze duidelijkheid is niet gekomen in de aangepaste versie van de conceptversie van de RES. En dat is jammer, graag zien wij wat elke gemeente zelf (dus niet een rekenkundige verdeling) kan bijdragen aan de regionale opgave. Op dit punt een motie samen met de VVD”.
Verdoes hamerde op haalbaar en betaalbaar “Deze termen gelden als randvoorwaarden voor de realisatie van de RES. Dit is begrijpelijk. Echter is er op deze punten nu nog geen duidelijkheid wat de implicaties zullen zijn. Wij verwachten in de RES 1.0 hier meer duidelijkheid over! Haalbaar en betaalbaar kan ook betekenen: fasering van het proces”. De ChristenUnie-SGP fractie liet weten dat Kernenergie voor hun bespreekbaar was. “Zoals eerder aangegeven vinden wij de kaders vanuit het Nationaal Programma RES te beperkend. Er wordt uitsluitend ingezet op wind en zon. Zuidplas redt het niet met wind en zon alleen. Wel wordt in de RES 1.0 het punt innovatie opgenomen. Hier zijn wij erg blij om! Innovatie op het gebied van energieopslag en andere opwekmogelijkheden dan wind en zon alleen, is onvermijdelijk. In de conceptversie is nu opgenomen dat kernenergie en waterstof na 2030 een rol kunnen spelen. Dank hiervoor!”.
Innovatie op het gebied van energieopslag en andere opwekmogelijkheden dan wind en zon alleen, is onvermijdelijk
Willem Jan Verdoes (ChristenUnie-SGP)
Na de lange betogen van de fracties was wethouder Verbeek aan de beurt om de vragen te beantwoorden. Hij koos vooral voor de grote lijnen en legde uit waarom Zuidplas het later mocht inleveren dan de gestelde 1 oktober: “Maar we moeten een RES uiteindelijk inleveren want dat is vastgesteld in de klimaatwet en ben ik niet voor niets wethouder”.
Verbeek stelde dat hij zoveel mogelijk punten uit Zuidplas er in heeft gekregen, de wens van de SP voor een fonds om na vertrek van bv een zonnenpark de boel om te ruimen is niet noodzakelijk. Verbeek was van mening dat lokaal eigenaarschap belangrijk is en dat dit bij de hernieuwbare energie opgeteld moest worden. Verbeek sprak over nieuwe energiemogelijkheden zoals kernenergie en waterstof. Raadslid Helmer reageerde fel met dat Kernenergie niet nieuw was :”ik ben veertig jaar geleden al in centrale van Borsele geweest dat is geen nieuwe energie”.
Irratie had Verbeek over de gebruikte termen van NEZ zoals alles is voor Bassie, het ging volgens hem over serieuze zaken. Verbeek kreeg direct van repliek van Paul van Drenth dat zijn boodschap wel heel serieus was.
In tweede termijn vroeg de VVD aandacht voor nieuwe daken en daarop ontstond een discussie waarbij Klovert stelde dat de VVD maar kleur moest bekennen en dat van Wijnen moest toegeven dat zijn partij helemaal geen zin heeft in een RES. Die was open en eerlijk :”Wij vinden het al erg dat dit waarschijnlijk door gaat en ja de VVD is overal tegen. Maar pas als in juni de RES 1.0 er ligt nemen we pas een besluit”. Helmer noemde dit een zwaktebod dat de VVD geen besluit durfde te nemen.
Klovert en Helmer hadden in de tweede termijn meerdere discussies met de VVD over maatschappelijke kosten en over de manier waarop D66 van mening was dat de complimenten aan de wethouder niet gemeend waren van de VVD door het indienen van een motie.
De RES werd door 24 van de 27 leden goedgekeurd en alleen 3 (Van Gerwen, Karreman en Pouwels) van de 7 VVD leden stemden tegen. Deze stemde ook tegen een amendement dat de VVD samen met ChristenUnie-SGP had ingediend.
Van de 8 ingediende moties werden er uiteindelijk twee afgewezen en een zestal aangenomen waar onder aandringen op betere isolatie en dat het college zich inspant om mensen, die financieel krap zitten, ook mee te laten doen.
