Moerkapelle
In Moerkapelle was de herdenking traditioneel bij het monument aan de Raadhuisplein waar de kinderen een voordracht deden en na signaal Taptoe en het Wilhelmus namens de gemeenge Zuidplas wethouder Wybe Zijlstra een toespraak hield. Na de toespraak en muziek konden de aanwezigen in een defile langs het monument. (foto’s : Jacolien Rog)
Moordrecht
In Moordrecht trok een grote stoet van de Dorpskerk naar de begraafplaats. Voorop liepen Marc Boer, voorzitter van de Oranjevereniging en burgemeester Han Weber. Na twee minuten stilte hielden onder anderen zij een toespraak, gevolgd door gedichten van kinderen van de Lallemanschool. Daarna werden kransen gelegd bij het oorlogsmonument. Na afloop was de toneelvoorstelling ‘verzet langs het spoor’ in de Dorpskerk. (Foto’s : Pieter Beeldman en Eelco Slingerland)
Nieuwerkerk aan den IJssel
In Nieuwerkerk aan den IJssel werd de plechtigheid gestart met een stille tocht vanaf het gemeentehuis naar het herdenkingsplein aan de Kerklaan. Na het signaal Taptoe, de twee minuten stilte en het Wilhelmus hield wethouder de Haas een toespraak en bracht Shannon van Heerdt een gedicht ter gehore aan de vele mensen die er waren. Daarna was er een kranslegging bij zowel het oorlogsmonument als bij het monument van Nederlands Indië door de wethouders. Andere maatschappelijke organisaties legde ook een krans bij het oorlogsmonument.
Zevenhuizen
In Zevenhuizen werd er verzameld op op het dorpsplein en de ceremonie werd gestart met een voordracht van Hans Sytsema. Na deze voordracht was er een optreden van Fabia Dance Center en de Kleine Trompetter verzorgde de muziek. Na het signaal taptoe, twee minuten stilte en het Wilhelmus hield namens de gemeente Zuidplas wethouder Frans Klovert een toespraak. De kinderen van de Eendragt en van het Reigerbos lazen eigen gemaakte gedichten voor en hierna was de kranslegging. Tijdens de ceremonie moest de brandweer wel langsrijden voor de assistentie van een spoedgeval van de ambulance. (Foto’s : Jolanda Bakker)
Toespraak
De burgemeester en wethouders hebben de onderstaande toespraak gehouden. Dit is de basistekst en kan door een ieder met eigen woorden zijn aangepast.
Lieve inwoners van Zuidplas, inwoners van ons dorp Moerkapelle, Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen.
Leven met vrijheid… Het is bijna 80 jaar geleden dat we onze vrijheid terugkregen. Zo lang al geleden, dat je je bijna niet kunt voorstellen hoe het toen – in 40-45 – was om te leven met oorlog, onder terreur en onderdrukking. Of toch wel?
Want met Oekraïne zo dichtbij, kunnen we ons er wel beter een voorstelling van maken. We zien dagelijks de beelden. Het land is nu al een jaar in oorlog met Rusland. In een jaar tijd zijn zoveel onschuldige mensen, kinderen, soldaten, gesneuveld, gemarteld, misbruikt en vermoord. Vreselijk. Vreselijk. Er zijn geen woorden voor. Hoe lang nog?
Ik zei het vorig jaar en ik zeg het nu weer: Dat vrijheid binnen 24 uur verdwenen kan zijn, de veiligheid van een volk direct is bedreigd, je kon je er nauwelijks een voorstelling van maken, maar het is toch écht waar.
‘Net als toen’ …. dat moeten de nog in leven zijnde overlevenden van de Tweede Oorlog en Koloniale oorlog in Nederlands-Indië hebben gedacht. Het zijn er niet veel meer. Zij kunnen het nú nog navertellen, hoe het was om te leven met oorlog, ook al waren zij toen nog kinderen, pubers, jonge mensen in ieder geval. Hun ouders, opa’s en oma’s, tantes en ooms, oudere neven of nichten, buurtgenoten leefden met die oorlog en gaven de pijn, de angst, de gevolgen onbewust door. In bijna elke familie kwam de dood vroeg of laat in die oorlog op bezoek. Het liet gapende wonden na, ook in de generaties daarna. Ook al leven wij nu al bijna 80 jaar in vrijheid, de littekens blijven.
Het is belangrijk dat we de getuigenissen levend houden, die van onze ouders en grootouders, die van Joodse overlevenden, van Roma en Sinti, die van personen die vanwege hun afkomst, huidskleur of seksuele voorkeur zouden zijn gemarteld en vermoord. We houden ze levend als waarschuwing en als een vorm van eerbetoon.
Herdenken is een vorm van lange rouw. We doen het met elkaar in ons land, in iedere gemeente, thuis bij de televisie of hier. We denken aan diegene die zijn vermoord, uitgebuit en onderdrukt of door uitputting en honger zijn omgekomen, aan wie zijn en haar leven heeft gegeven voor het terugwinnen van onze vrijheid waar ook ter wereld.
We denken aan alle burgers en militairen in Azië die tijdens of direct na de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië zijn omgebracht of omgekomen als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld, uitputting, honger, dwangarbeid en strijd.
We denken ook aan de miljoenen inheemse slachtoffers van de Japanse bezetting.
We leggen uit eerbied en respect rouwkransen voor hen neer.
Morgen is het Bevrijdingsdag en vieren we 78 jaar vrede en vrijheid. Â
We beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Het zijn woorden die we moeten blijven herhalen. De inval van Rusland in Oekraïne en het nietsontziende geweld, ook en juist tegen burgers, maken glashelder dat ook voor Europa het gevaar nooit weg is geweest. De oorlog in Europa dwingt ons om na te denken over wat we echt belangrijk vinden. Willen we vrijheid en democratie of accepteren we onderdrukking, dictatuur, polarisatie en de kans dat je elkaar verliest?
Daarom wil ik eindigen met een paar regels uit een lied van Toon Hermans:
Als de liefde niet bestond
Zou de zon
Niet langer stralen
De wind zou niet
Meer ademhalen
Als de liefde niet bestond
Geen appel
Zou meer rijpen
Zoals eens in het paradijs
Als wij elkaar niet
Meer begrijpen
Dan is de wereld
Koud als ijs
Laten we dus niet alleen morgen beseffen dat vrijheid– en niet ons eigenbelang – het waard is om te verdedigen en om te vieren en daar samen elke dag bij stil te staan. Onze vrijheid beschermen in verbondenheid in plaats van verdeeldheid.
