Slechts 35% van de inwoners van de gemeente Zuidplas heeft vertrouwen in het gemeentebestuur. Dat is de conclusie van een Quick Scan Lokale Democratie, een onderzoek dat is uitgevoerd door Democratie in Actie onder gemeenteraadsleden, College van B&W, ambtenaren en inwoners. Tijdens de raadsvergadering van 18 mei zal over een plan worden gesproken wat moet leiden tot verbeteringen.
De slechte score is niet uniek te noemen voor Zuidplas als gemeente want het zogenaamde referentiegetal voor Nederland is 37%. Van de ambtenaren heeft 59% vertrouwen in het gemeentebestuur en 92% van de gemeenteraadsleden heeft dit. Het college heeft unaniem met 100% vertrouwen in het bestuur.
Als deze cijfers worden uitgesplitst zien we dat bij de inwoners de tevredenheid laag is alle drie de onderdelen van het bestuur. Bij de gemeenteraad is de tevredenheid door ambtenaren in de raad veel lager dan het landelijke gemiddelde, minder dan 1 op de vier ambtenaren is tevreden in het hoogste orgaan van de gemeente Zuidplas. Uit opmerkingen blijkt dat ambtenaren van mening zijn dat de gemeenteraad te veel met details en te weinig met hoofdlijnen bezig is. Soms gaan gemeenteraadsvergaderingen over GFT bakjes en hekjes maar soms worden juist problemen die inwoners ondervinden door handelen van ambtenaren door gemeenteraadsleden op de agenda gezet.
Bij inwoners is het vooral de afstand tussen de gemeenteraad, college en ambtenaren ten opzichte van inwoners een punt van irritatie. In de losse opmerkingen komen vaak het niet oplossen van meldingen als klacht naar boven, net als inspraak die door inwoners vaak als onvoldoende worden ervaren en het gevoel dat de gemeente niet luistert. Dit laatste komt terug in de vraag om bijvoorbeeld referenda van de inwoners.
Het college stelt de gemeenteraad een vijftal verbeterpunten voor, echter lijkt in deze verbeterpunten al niet helemaal de wens van inwoners op bijvoorbeeld betere afhandeling en communicatie over meldingen terug te keren. Uit de Quickscan blijkt vooral ontevredenheid te zitten over de communicatie naar inwoners toe.
De vijf verbeterpunten uit de Verbeteragenda zijn als volgt:
a. Heldere verwachtingen in participatie
Inwoners hebben aangegeven dat hun verwachtingen van participatietrajecten vaak anders liggen dan de verwachtingen van de gemeente. Om dat te ondervangen en de verwachtingen beter op elkaar af te stemmen, en vooral vooraf te expliciteren, is dit verbeterpunt in de Verbeteragenda opgenomen.
b. Communicatie vanuit inwonersperspectief
Dit verbeterpunt zet in op verbetering van de communicatie met inwoners door onder andere terug te koppelen naar inwoners, minder vakjargon te gebruiken en interactieve media beter te benutten.
c. Startnotitie bij majeure thema’s
Het (her)ontwikkelen van het instrument startnotitie kan de kaderstellende rol van de gemeenteraad versterken. Een startnotitie geeft tevens richting aan participatietrajecten.
d. Versterken zichtbaarheid gemeenteraad
Uit de QSLD blijkt dat de gemeenteraad niet altijd zichtbaar is in de samenleving. Dit verbeterpunt is opgenomen om de collectieve zichtbaarheid van de raad te verbeteren, zodat het werk van de raad onder de inwoners, organisaties e.d. meer bekendheid krijgt en de raad voor inwoners ook makkelijker bereikbaar wordt.
e. Werkconferentie raad, college en ambtelijke organisatie
Een duidelijk punt dat uit de QSLD naar voren komt, is het samenspel tussen raad, college en ambtelijke organisatie. Door middel van een werkconferentie kunnen we dit onderwerp aansnijden en hier verbeteringen in doorvoeren.
De vraag blijft staan of deze maatregelen gaan leiden tot een grotere tevredenheid, het is voor een overheid zoals gemeente maar ook als bijvoorbeeld provincie of rijksoverheid zeer moeilijk om een hoge score te halen. Het versterken van de zichtbaarheid van de gemeente is een thema dat al jaren terugkomt. De gemeenteraad mag zich nu over het rapport en het verbeterplan gaan buigen op 18 mei en de matige scores tot zich laten komen. De gemeenteraad is nu aan zet.
