In de gemeente Zuidplas is een groot overschot aan eengezinswoningen in de koopsector terwijl dezelfde woningen in de huursector er juist niet zijn. Dat staat in een informatienota en een rapport over de woningbehoefte dat eind vorig jaar naar de gemeenteraad is gestuurd. Voor de lokale behoefte is er de komende jaren sprake van een overschot van ruim 2.000 koopwoningen. Dat overschot is vrijwel genoeg om in de lokale woning behoefte te voorzien tot aan 2030. In dezelfde periode is er sprake van een tekort van honderden huurwoningen.
De informatienota zet het besluit om een nieuw Vijfde Dorp met duizenden woningen te gaan bouwen in een bijzonder daglicht. Op 19 december nam de gemeenteraad het besluit om in de toekomst 9.000 nieuwe woningen te gaan bouwen. Een flink deel daarvan moet in een nu nog leeg stuk van de Zuidplaspolder komen en een nieuw dorp gaan vormen. De informatienota aan de gemeenteraad is gedateerd op dezelfde dag maar pas op 22 december samen met het rapport naar de gemeenteraad verzonden in de wekelijkse raadsinformatiebrief. De informatie kwam dus vlak na het historische besluit van de gemeenteraad. Het rapport blijkt al zeker twee weken langer in het gemeentehuis aanwezig te zijn maar is in het debat over het Vijfde Dorp niet compleet gedeeld met de gemeenteraad.
Wel lijkt er uit de informatie selectief geput te zijn uit cijfers die in het rapport staan in de antwoorden op technische vragen. Als antwoord op een vraag van het CDA of er mogelijk sprake is van een verzadiging in de lokale markt voor eengezinswoningen werd geantwoord “Er blijkt op dit moment in alle plannen veel vraag naar eengezinswoningen.” Dat in het rapport gewaarschuwd wordt voor de gevolgen van te veel koop eengezinswoningen wordt niet genoemd.
De opsteller van het rapport over de lokale woningbehoefte waarschuwt de gemeente om niet teveel koopwoningen te realiseren. Ook stelt hij dat bijna de helft van de woningzoekers van buiten Zuidplas opzoek zijn naar een huurwoning die juist niet in Zuidplas te vinden zijn. Daarnaast is er de aanbeveling om vooral woningen in het segment onder de twee ton te bouwen en in ieder geval niet in het segment van twee tot drie ton omdat die al te veel in de gemeente te vinden zijn.
Wanneer Zuidplas in het nieuw geplande dorp veel meer huurwoningen zou gaan bouwen moet de gemeente rekenen op een tegenvaller van 20.000 tot 30.000 euro per woning. Dit omdat bouwgrond voor deze woningen veel minder opbrengt dan bij het bouwen van koopwoningen. Het realiseren van een nieuw Vijfde Dorp is financieel al een enorme opgave met kansen op miljoenen tekorten.
De politiek in Zuidplas heeft tijdens het kerstreces nog niet openbaar gereageerd op de nieuwe informatie.